Farmacie in cijfers

Wisselen met aandacht bij 1 op de 3 patiënten
Bij het verstrekken van een geneesmiddel kan het voorkomen dat een apotheek een product meegeeft van een andere fabrikant dan de patiënt eerder heeft gebruikt: een wisseling. Bij gemiddeld 1700 patiënten per apotheek vraagt een wisseling extra aandacht.
In de Leidraad Verantwoord Wisselen maakten vertegenwoordigers van patiënten, voorschrijvers en apothekers afspraken over welke geneesmiddelen wel of niet gewisseld kunnen worden en onder welke voorwaarden. In de leidraad wordt een onderscheid gemaakt tussen de categorieën rood, oranje en groen.

Rode middelen mogen niet gewisseld
Tot de rode categorie behoren geneesmiddelen die niet gewisseld kunnen worden, tenzij dit geneesmiddel niet beschikbaar is. In Nederland gebruikten in de afgelopen twaalf maanden (oktober 2021-september 2022) 970.000 mensen één of meer van deze middelen. Voor een apotheek komt dit gemiddeld neer op 485 patiënten. Middelen op deze lijst met de meeste gebruikers zijn levothyroxine (536.000), acenocoumarol (150.000) en digoxine (84.000). Tot de oranje categorie behoren orale geneesmiddelen die – mits aan een aantal voorwaarden is voldaan – gewisseld kunnen worden bij bepaalde indicaties. Zo is bijvoorbeeld pregabaline voor de indicatie epilepsie oranje en voor andere indicaties (zoals neuropathische pijn) groen.

Groene lijst staat wisselen toe
Geneesmiddelen op de groene lijst kunnen gewisseld worden, tenzij dit om individuele patiëntgebonden redenen niet kan. De SFK ontvangt geen informatie over de indicatie en kan dus geen onderscheid maken tussen categorie oranje en groen. Bijna 3 miljoen mensen gebruikten een middel uit de oranje-categorie; gemiddeld bijna 1500 patiënten per apotheek. In de apotheek moet voor alle patiënten van deze middelen de indicatie bekend zijn voor een eventuele wisseling. Middelen op deze lijst met de meeste gebruikers zijn metoprolol (1.020.000), prednisolon (530.000) en furosemide (286.000).
In totaal gebruikten ruim 3,4 miljoen mensen een middel van de rode of oranje lijst; ongeveer 1700 patiënten per apotheek. Dit is ongeveer een derde van alle geneesmiddelgebruikers. Ruim een half miljoen mensen gebruikten een middel van zowel de rode als de oranje lijst. Bijna 420.000 (12%) gebruikers ontvingen de geneesmiddelen via een geïndividualiseerde distributievorm. Qua leeftijd waren 1 miljoen mensen 75 jaar of ouder
