Praktijkprikkel
Voorzichtigheid vereist bij gebruik Qutenza pleisters
Bij zowel Bijwerkingencentrum Lareb als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn tientallen meldingen binnengekomen over ernstige en chronische overgevoeligheidsreacties van zorgverleners die beroepsmatig zijn blootgesteld aan Qutenza pleisters.
Qutenza pleisters bevatten capsaïcine en worden gebruikt voor de behandeling van perifere zenuwpijn bij volwassenen. Een arts of een zorgmedewerker onder toezicht van een arts brengt de pleister aan. De pleister blijft een half uur tot een uur zitten. Na het verwijderen van de pleister moet de arts of zorgmedewerker alle niet in de huid opgenomen capsaïcine verwijderen met een reinigingsgel met butylhydroxyanisol.
Bijwerkingencentrum Lareb ontving tussen augustus 2014 en april 2022 achtentwintig meldingen van klachten ontstaan na de beroepsmatige blootstelling van zorgmedewerkers aan de pleisters. De meest voorkomende klachten in deze meldingen waren:
- keel- en oogirritatie
- bronchospasmen
- hoest
- hoofdpijn
Ook bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn tot begin 2020 105 meldingen binnengekomen over ernstige en chronische overgevoeligheidsreacties van met name zorgverleners die beroepsmatig regelmatig blootgesteld zijn geweest aan de pleisters.

Analyse
Capsaïcine is een stof die voorkomt in chilipepers. Blootstelling van de huid aan capsaïcine leidt tot tijdelijke roodheid (erytheem) en branderig gevoel, oog- en keelirritatie en hoesten. In de productinformatie van Qutenza zijn deze klachten genoemd als mogelijke bijwerkingen die kunnen optreden bij de patiënten. Vergelijkbare klachten kunnen ook ontstaan door de reinigingsgel voor Qutenza met butylhydroxyanisol. Deze zit in de verpakking samen met de pleister.
De meldingen bij Lareb en bij de WHO betreffen zorgmedewerkers die beroepsmatig in contact zijn gekomen met de pleister. Door regelmatige blootstelling kunnen deze ernstige en chronische overgevoeligheidsreacties geven. Klachten kunnen worden voorkomen door tijdens het aanbrengen en verwijderen van pleisters voorzorgsmaatregelen te treffen.
In de productinformatie zijn onder “Wijze van toediening” en ook onder “Speciale voorzorgsmaatregelen voor het verwijderen en andere instructies” de nodige preventieve maatregelen beschreven. Er is ook een risicominimalisatie document beschikbaar via de Geneesmiddeleninformatiebank van het CBG, waarin de voorzorgsmaatregelen zijn opgesomd. Uit de informatie in de meldingen blijkt echter dat zorgverleners zich niet altijd houden aan alle nodige veiligheidsvoorschriften.
“Leef protocollen na ter voorkoming onnodige blootstelling”
Aanbevelingen voor zorgmedewerkers
Let op de irriterende werking van capsaïcine pleisters en de bijbehorende reinigingsgel. Besteed aandacht aan de naleving van protocollen om onnodige blootstelling te voorkomen:· Pas de Qutenza pleister toe in een goed geventileerde behandelruimte.
- Draag tijdens het aanbrengen en verwijderen van pleisters altijd nitril-handschoenen. Gebruik geen latex-handschoenen, omdat deze geen afdoende bescherming bieden.
- Gebruik een gezichtsmasker en een veiligheidsbril.
- Vermijd gedurende de behandeling rechtstreeks contact met de Qutenza pleister, gebruikte gazen of reinigingsgel, en vermijd aanraking van de ogen, mond of andere gevoelige gebieden.
- Houd de Qutenza pleister niet dicht bij de ogen of slijmvliezen.
- Stop de gebruikte en ongebruikte pleisters en alle overige materialen die met het behandelde gebied in aanraking zijn geweest, in een polyethyleen zak voor medisch afval.