Smart inhalator
Gebruiker SMART inhalator moet vaak langer en krachtiger inhaleren
Slimme inhalatoren geven zowel apotheekteam als patiënt meer inzicht in de inhalatietechniek en dragen zo bij aan zorg op maat. De patiënt is eerder geneigd met deze inhalator te starten na telefonisch contact door de apotheker, blijkt uit een pilot in vier apotheken verspreid over het land. Langer en krachtiger inhaleren was het meest gegeven verbeteradvies voor deze SMART inhalator.
Door Sho’eib Basiri, Annebel Crebolder, Marjolein Niewenhuijse en Mathilde Wienk
Inhaleren gaat in de praktijk vaak mis. Hoewel het succes van de behandeling grotendeels afhankelijk is van de therapietrouw en inhalatietechniek, is uit onderzoek gebleken dat maar 25% van de patiënten een adequate inhalatietechniek heeft. Om de inhalatietechniek en therapietrouw te bevorderen, zijn er SMART inhalatoren op de markt die met behulp van sensoren die onder meer trillingen meten, data kunnen verzamelen over de therapietrouw en inhalatietechniek (inhalatiekracht*, inhalatieduur en oriëntatie inhalator).
Methode
Om de implementatie van SMART inhalatoren vanuit de openbare apotheek te testen en evalueren is in vier Service apotheken verdeeld over Nederland een pilotstudie opgezet. Het doel is te bepalen welke beperkende of stimulerende factoren een rol kunnen spelen voor deelname, implementatie en begeleiding van patiënten met een SMART inhalator. Deze studie is uitgevoerd in de periode van 1 november 2021 t/m 1 februari 2022. Patiënten die een Ellipta inhalator gebruikten, werden eerst via een brief uitgenodigd voor deelname voor deze studie. Zonder tegenbericht, werd de patiënt na twee weken telefonisch benaderd.

Geen tijd
In totaal zijn achtenveertig patiënten benaderd voor deelname waarbij negentien patiënten (astma en COPD) zijn geïncludeerd. De inclusie voor deze pilot liep minder makkelijk dan van te voren bedacht. Een beperkende factor in patiëntselectie was dat het aantal gebruikers van een Ellipta inhalator beperkt is. Daarnaast gaven patiënten aan geen tijd te willen steken in deze pilot. Opvallend hierbij is dat vijftien van de negentien geïncludeerde patiënten aan de studie wilden deelnemen na telefonisch contact. Hieruit blijkt dat telefonisch contact een bevorderende factor is, ook voor deelname in de toekomst aan andere pilots voor andere devices.
Verbeteradviezen
De geïncludeerde patiënten kregen gedurende vier weken een SMART inhalator in combinatie met minimaal drie consulten met de apotheker: eerste consult bij opstart (instructie hoe SMART inhalator te gebruiken), tweede consult na twee weken gebruik (verbeteradviezen geven) en het derde consult waarin eventueel nog verbeteradviezen werden gegeven bij de afronding en de evaluatie plaatsvond.
Zowel apothekers als patiënten hebben het gebruik van SMART inhalatoren positief ervaren. Technische problemen spelen een belemmerende rol tijdens de implementatie, zoals niet goed functionerende inhalatoren, verandering van portaal voor zowel patiënt als apotheker, het tijdelijk niet beschikbaar zijn van data en het feit dat de patiënten-app alleen op android telefoons gebruikt kan worden.
Therapietrouw
Voor de deelnemende apothekers wegen de belemmerende factoren echter niet op tegen de voordelen van het gebruik van SMART inhalatoren. Zowel apotheekteam als patiënt krijgen inzicht in de inhalatietechniek en therapietrouw (in deze pilot niet onderzocht) van de patiënt. De apothekers geven gerichte adviezen op individueel patiëntniveau, door een combinatie van analyse van de data uit de SMART inhalator en klinisch redeneren. De gemaakte kosten zijn met name gerelateerd aan de geïnvesteerde tijd. Toekomstig onderzoek met een langere looptijd is belangrijk om te kijken naar de accuraatheid van de door de SMART inhalator gegenereerde data. Implementatie van SMART inhalatoren vanuit de openbare apotheek is dan zeker een optie.
Sho’eib Basiri, Annebel Crebolder, Marjolein Niewenhuijse en Mathilde Wienk zijn alle vier openbaar apotheker in opleiding tot openbaar apotheker specialist.